Bilim insanları Mars’ta yaşamı nerede arayacaklarını artık biliyor

Mars’ta yaşam olup olmadığı, yıllardır bilim insanlarının en büyük meraklarından biri. Kızıl Gezegen’in yüzeyinde yapılan keşifler de bu soruyu daha da değişik hale getirdi. Fakat araştırmacılar artık nereye bakacaklarını biliyorlar; geniş bir Mars ovasının derinliklerine.

Özellikle Mars’ta metan gazının keşfi, bilim dünyasında büyük bir tartışma başlatmıştı. Yüzeyde metan gazındaki mevsimsel değişiklikler gözlemlenmişken, yörüngedeki uydu bilgileri bu molekülün kayda kıymet bir izini bulamamıştı. Bu durumu açıklayabilmek için kimi bilim insanları, Mars’ta muhakkak bir hayat formunun izlerinin olabileceğini öne sürmüşlerdi.

Hedef metan üreten organizmalar

Öte yandan Mars’ın genel ortamı, hayat barındırmak için pek uygun görünmüyor. Yüzey sıcaklıkları ekseriyetle donma noktasının hayli altında, atmosferi neredeyse yok denecek kadar ince ve gezegen, daima olarak kozmik ve Güneş ışınlarının ölümcül tesiriyle bombalanıyor. Hasebiyle, eski Mars bir vakitler okyanuslara ve daha sıcak iklimlere sahip olmuş olsa bile, şu anda Mars yüzeyinde ya da yakınında rastgele bir canlı bulmamız pek mümkün değil.

Lakin bilim insanları, Dünya’daki ömür formlarının, gezegenimizin her köşesinde, en derin yeraltı katmanlarından atmosferin üst katmanlarına kadar varlık gösterebildiğine dikkat çekiyor. Yeryüzündeki metan üreten mikroorganizmalar, bilhassa Mars’ta hayat mümkünlüğünü araştıran bilim insanları için epeyce değerli bir ipucu sunuyor. Metanojenler olarak bilinen bu mikroorganizmalar, hidrojen “yiyip”, atık olarak metan gazı üretiyorlar. Mars’ta metan gazının sistemli olarak gözlemlenmesi, bu cins hayat formlarının Mars’ta hayatta kalabileceklerini düşündüren bir bulgu.

Son vakitlerde yayımlanan bir çalışmada, araştırmacılar Dünya’daki Mars’a emsal ortamlarda metan üreten mikroorganizmaları aradı. Çalışmada, Mars’a misal şartlar altında ömür bulma mümkünlüğünü araştıran bilim insanları, Dünya’daki üç ana habitat tipini inceledi: Dünya’nın derin kabuğundaki mikroskobik çatlaklar, buzulların yahut kutup buz katmanlarının altındaki tatlı su gölleri ve oksijensiz, yüksek tuzlu derin deniz çukurları. Bu şartlarda, metan üreten mikroorganizmaların hayatını sürdürebileceği düşünülüyor.

Mars’ta ömrün nerelerde olabileceği bulundu

Araştırmacılar, bu ortamlardaki sıcaklık aralıklarını, tuzluluk düzeylerini ve pH bedellerini inceledikten sonra, Mars’ta benzeri koşullarda hayat barındırabilecek organizmaların özelliklerini ortaya koydu. Ayrıyeten, metan üreten mikroorganizmaların en düzgün biçimde varlık gösterebileceği şartların Mars’ta nerelerde bulunabileceğine dair datalar de incelendi. Mars’taki buzulların (ki bunlar karbondioksit buzulu) ve krater yamaçlarındaki mevsimsel su izlerinin bu ömür formlarını besleyecek potansiyel alanlar sunduğu öne çıkıyor.

Bilim insanları, Acidalia Planitia bölgesini, Mars’ta hayat arayışı için en umut verici yer olarak belirledi. Bu bölge, Mars’ın kuzey yarım küresinde geniş bir ova olarak biliniyor ve burada sıvı suya dair kimi izler bulunuyor. Lakin sıvı suyun 4,3 ila 8,8 kilometre derinliklerde olabileceği belirtiliyor. Araştırmalar, bu bölgedeki sıcaklık, tuzluluk, pH kıymeti ve hidrojen bulunabilirliğinin, Dünya’daki metan üreten mikroorganizmaların ömür sürdüğü şartlara en yakın olanları sunduğunu gösteriyor.