Doğum sırası kaderiniz mi? Büyük, küçük ve ortanca olmanın psikolojisi!

Aile içindeki doğum sırasının, kişilik ve davranışlar üzerinde tesirli olduğu uzun yıllardır psikoloji alanında araştırılmaktadır. Büyük çocukların önder ruhlu, küçüklerin maceracı, ortanca çocukların ise uzlaşmacı olma eğilimleri hakikaten bir tesadüf mü? Yoksa aile içindeki dinamikler, çocukların ferdi özelliklerini şekillendiriyor mu? Bu yazıda, doğum sırasının karakter üzerindeki tesirlerini ayrıntılı bir halde ele alacak, bilimsel bulgular ışığında bu durumun ferdî gelişim üzerindeki rolünü açıklayacağız.

Doğum Sırasının Karakter Üzerindeki Etkileri

1. Büyük Çocukların Karakteristik Özellikleri

Liderlik Yeteneği:
Büyük çocuklar, ekseriyetle ailenin birinci tecrübesi oldukları için daha fazla sorumluluk alır. Bu, onların liderlik vasıflarını geliştirebilir.

Koruyucu ve Sorumluluk Sahibi:
Küçük kardeşlere karşı doğal bir müdafaa duygusu hissedebilirler. Bu da onları daha disiplinli ve organize yapar.

Başarı Odaklılık:
Anne ve babanın beklentilerini karşılamaya çalıştıkları için ekseriyetle muvaffakiyet odaklı olurlar.

Otoriteye Yakınlık:
Genelde kurallara daha bağlıdırlar ve otorite figürleriyle yeterli bağlantılar kurma eğilimindedirler.

2. Ortanca Çocukların Karakteristik Özellikleri

Uzlaşmacı ve Arabulucu:
Ortanca çocuklar, çoklukla büyük ve küçük kardeşler ortasında bir köprü kurar. Bu da onları diplomatik ve uyumlu bireyler yapar.

Bağımsızlık Eğilimi:
Ailede fazla dikkat çekemediklerini düşündüklerinden, kendi yollarını bulma eğilimindedirler.

Adalet Duygusu:
Ortanca çocuklar, haksızlık karşısında daha hassas olabilirler ve adalet arayışına değer verirler.

Kendi Alanını Yaratma:
Kendilerini söz etmek için farklı alanlarda öne çıkmaya çalışabilirler, örneğin sanatsal ya da toplumsal faaliyetlerde.

3. Küçük Çocukların Karakteristik Özellikleri

Maceracı ve Yenilikçi:
Küçük çocuklar genelde daha rahat bir biçimde büyüdüklerinden, daha özgür ruhlu ve yaratıcı olabilirler.

Dikkat Çekme Eğilimi:
Ailede son sırada oldukları için çoklukla ilgi odağı olma isteği duyarlar.

Şefkat ve Takviye Arayışı:
Büyük kardeşlerin gözetici hallerinden ötürü, kendilerini inançta hissetme eğilimindedirler.

Esnek ve Toplumsal:
Aile içindeki esnek tavır sayesinde daha toplumsal ve esnek bireyler olabilirler.

Psikolojik Araştırmalar ve Bilimsel Yaklaşım

Alfred Adler’in Görüşü:
Psikolog Alfred Adler, doğum sırasının kişilik gelişiminde kıymetli bir yer tuttuğunu belirtmiştir. Ona nazaran, ailedeki büyük çocuklar muvaffakiyet odaklı, ortanca çocuklar uyumlu ve küçük çocuklar ise özgür ruhludur.

Modern Araştırmalar:
Bazı araştırmalar, doğum sırasının karakter üzerinde tesirli olduğunu desteklerken, kimileri bunun ailenin sosyoekonomik durumu, ebeveyn tavrı ve çevresel faktörlerle daha fazla alakalı olduğunu öne sürer.

Doğum Sırasının Tesirlerini Azaltma yahut Güçlendirme Faktörleri

Ebeveyn Tavrı:
Çocukların karakter gelişiminde en değerli faktörlerden biri ebeveynlerin tavrıdır. Aile bireylerine eşit ilgi ve sevgi göstermek, doğum sırasının olumsuz tesirlerini azaltabilir.

Aile Dinamikleri:
Ailedeki bireyler ortasındaki ilgi ve irtibat, doğum sırasının tesirini güçlendirebilir yahut azaltabilir.

Bireysel Gayretler:
Çocukların kendi şahsî gelişimlerini destekleyecek aktivitelere yönlendirilmesi, doğum sırasından bağımsız olarak güçlü bir karakter inşa etmelerine yardımcı olabilir.